Yönetici Koçluğu Nedir?
Yönetici koçluğu kişinin çalışma ve yönetim konusundaki potansiyelini ortaya çıkarıp, harekete geçirerek iş ve özel yaşamında yönetim etkinliğini, performansını artırmayı hedefleyen bir araçtır. Yönetici koçu ile yöneticinin yaptığı ve koç tarafından yapılandırılan ikili görüşmelerdir. Yöneticinin farkındalığını artıran bu görüşmeler yönetim performansını geliştirerek, hedeflere daha hızlı ve etkili bir şekilde ulaşmasını sağlar.
Neden şimdi daha önemli?
Günümüz iş yaşamı eskisinden çok farklı. Artık iş yaşamı VUCA (Volatility, Uncertainty, Complexity, Ambiguity) Dünyası diye tanımlanan bir ortam; yani daha değişken, belirsiz, karmaşık ve muğlak (çok anlamlı, aynı şeye bakıp farklı şeyler görülen). Bununla birlikte yüksek teknoloji ürünlerinin kullanıldığı dijitalleşme çağında büyük sorumluluklar ve riskli yetkilerle çalışan yöneticilerden beklenen performans bazen bir robottan beklenen performans ile aynı olabiliyor. Burada bahsedilen Endüstri 4.0, bulut, agile gibi teknolojiler olsa da işin duygusal ve davranışsal olan insani tarafı göz ardı edildiğinde yöneticiler ciddi bir sıkışmışlık yaşıyor. Buna bağlı ortaya çıkan performans düşüşü ise bireysel ve kurumsal hedeflere ulaşılmasını engelliyor. Tam da bu noktada yönetici koçu yöneticinin sırdaşı ve yol arkadaşı olarak yöneticinin var olan potansiyelini performansa dönüştürme konusunda önemli bir rol üstlenmektedir. Ayrıca X, Y ve Z kuşağı gibi farklı nesillerin iş hayatındaki etkileşimlerinin artmasıyla yöneticiler için farklılıkları yönetmek daha önemli bir yetkinlik haline geldi ve koçluk bu anlamda yöneticiye ve yöneticilik kavramına çok katkı sağlayan bir araçtır.
Yönetici Koçluğu ve Mentorluk (Yönderlik):
Bu iki kavram günlük lisanda çoğu zaman aynı anlamda kullanılsa da aslında farklı bir bakış açısı içeriyor. Mentor ve koç amaçlara hizmet eden kişilerdir. Mentorluk, önceden deneyimi olan kişinin bu deneyimini direkt olarak danışana aktarmasıdır. Halbuki koçlukta kişiye direkt deneyim aktarma, tavsiye verme yerine soru sorma ve danışana kendi cevaplarını buldurma vardır.
Bir yönetici neden yönetici koçuna ihtiyaç duyar?
Yönetici koçluğunun faydaları nedir?
Yönetici koçluğunun başarılı sonuçlanmasındaki temel faktörler; profesyonel koçluk eğitimi almış olan koçun, temel yetkinliklere sahip sertifikalı (ICF, EMCC gibi akreditasyon yapan koçluk örgütlerinden) ve yeterli deneyime sahip olması kadar yöneticinin değişimi talep etmesi ve geri bildirime açık olmasıdır.
Bunların sonucu olarak yönetici koçluğunun faydaları şöyle sıralanabilir.
- Yöneticinin ve ekibinin motivasyon ve çalışma performansı artar.
- Ulaşılabilir hedeflerin konulması ve bunların planlama ve uygulama aşamalarında süreç yönetimi daha etkili hale getirir.
- Karar alma süreçlerini kolaylaştırır, alınan kararların kalitesini, etkisini artırarak, kararların yaşama geçirilme süresini kısaltır.
- Yönetici çalışan çatışmalarını ve kriz durumlarının daha kolay ve etkin yönetilmesini sağlar.
- Yeni ve farklı bakış açıları yaratıp, hayata geçirilmesini sağlar.
- Etkin liderlik ve iletişim becerileri için gerekli düşünce ve davranış değişikliklerine zemin sağlar.
- Problemlerin çözümünde daha hızlı ve etkili olmayı sağlayan öğrenme ortamları yaratır.
- Değerleri, güçlü yönleri ve kariyer hedefleriyle uyumlu bir yaşamın ortaya çıkmasını sağlar.
- İş ve özel yaşam dengesine ve ilişki yönetimine katkı sağlar.
- Bulunduğu pozisyonun gereği sorumluluklarını yerine getirmesini kolaylaştırır.
- Terfi eden yöneticilerin yeni pozisyonuna alışma ve başarılı olma süresini kısaltır.
- Sadece problem odaklı değil, aynı zamanda kendisinde ve ekibinde işe yarayan noktaları tespit edebilmeyi sağlar.
- Yöneticinin bireysel performans artışının kurumsal performansa yansımasını sağlar.
- Kurumsal öğrenme sürecini geliştirir ve kurumsal kültüre olumlu yansımaları olur.
- Pozitif çalışma ortamı yaratmasının bir sonucu olarak verimlilik ve yaratıcılıkta artış sağlar.
- Organizasyondaki değişim ve/veya karmaşık süreçleri yönetmeyi kolaylaştırır.
Kurumlar yöneticilerine neden koçluk aldırır?
Çünkü yöneticiler potansiyeli yüksek kişilerdir. CEO veya genel müdür olabileceği gibi bir departmanın veya ekibin başında yönetme sorumluluğu olan biri olabilir.Günümüzde değişen yöneticilik tanımı ile kurumların artık lider yöneticilere ihtiyacı vardır. Bu dönüşüm için de yatırım yaparlar. Araştırmalar yapılan bu yatırımların organizasyonel anlamda dönüşünün en çok performans ve karlılık artışı alanlarında olduğunu ortaya koymuştur.
Microsoft’un kurucusu Bill Gates ve Google CEO su Eric Schmidt koçluğun etkisini ifade etmek için şunları söylemiştir;
“Herkesin bir koça ihtiyacı vardır! Sizin yaptıklarınızı duyan, izleyen ve sonrasında size “gerçekten yapmak istediğin bu muydu?” diye sorarak kendinizi dışarıdan bakan bir gözle görmenizi ve yeni bakış açıları yaratmanızı sağlayacak biridir koç.”
Yönetici Koçluğu Nasıl Yapılır?
Süreç keşif seansı dediğimiz bir tanışma görüşmesiyle başlar. Bu seansta koçluk hakkında genel bilgi verilir, yöneticinin beklentileri alınır ve seans sayısına karar verilerek görüşmelerin genel çerçevesi çizilir. Her görüşme 50 dk sürer. Yönetici her görüşmenin başında konusunu dile getirir. Bu konu iş veya özel yaşamında ulaşmak istediği hedefler olabileceği gibi sorgulayıp netleştirmek, değiştirmek istediği bir konu da olabilir. Bazen karar alma aşamasında bazen de yeni bir bakış açısı arayışındadır. En son seansta başlangıçtan itibaren oluşan düşünce, davranış değişiklikleri, hedefler ve konularla ilgili alınan yollar değerlendirilir ve geleceğe dönük bir eylem planı oluşturulur.